Γινόμαστε ή γεννιόμαστε βίαιοι ; Σοφία Κατσαρέλη - Στείλτε e-mail στον συντάκτη

Η ανθρώπινη φυλή συγκλονίζεται αλλά και γοητεύεται από την βία. Η επιθετικότητα του ανθρώπου δεν είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα μίας συγκεκριμένης κατηγορίας ή κοινωνίας ανθρώπων, αλλά ένα παγκόσμιο φαινόμενο.

Είναι παντού και χαρακτηρίζει τις κοινωνίες όλων των εποχών. Από πού ξεκινάει η βιαιότητα όμως ; Είναι κάτι που μαθαίνεται ή κάτι που όλοι κρύβουμε μέσα μας και εκδηλώνεται ενστικτωδώς ;

Όλοι θεωρούμε τους εαυτούς μας ήρεμους και φιλήσυχους και έχουμε ανατραφεί ώστε να πιστεύουμε πως και μπορούμε και θα λύνουμε τις διαφορές μας ειρηνικά, πιστεύοντας πως η βία είναι κάτι που δε μας αφορά.. Είναι όμως πράγματι έτσι ;

Είναι πιθανό, ότι εμείς οι ίδιοι ή οι γονείς μας ή τα παιδιά μας, θα μπορούσαμε ποτέ να έχουμε ένα βίαιο ξέσπασμα ; Η απάντηση είναι .. ναι.

Αντίθετα με όσα πιστεύαμε έως σήμερα, όλοι μας γεννιόμαστε βίαιοι και μέχρι την ηλικία των 3 ετών, οι ενστικτώδεις αντιδράσεις και οι παρορμήσεις μας αποχαλινώνονται, ενώ τίποτα δεν μπορεί να περιορίσει τις έντονες επιθυμίες μας, που προέρχονται από το συναισθηματικό κέντρο του εγκεφάλου μας.

Με την πάροδο των χρόνων όμως και καθώς μεγαλώνουμε, αναπτύσσουμε ένα άλλο τμήμα του εγκεφάλου μας, που μας επιτρέπει να ελέγχουμε την επιθετικότητά μας. Ωστόσο, εξαρτάται κατά πολύ από τις εμπειρίες μας, το πόσο αποτελεσματικά θα λειτουργήσει ο «μηχανισμός» αυτός.

Όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, το να «διδασκόμαστε» να ελέγχουμε και να περιορίζουμε τις εκρήξεις του θυμού μας, μεταβάλλει τη φυσική δομή του μυαλού μας και κατά συνέπεια μας κάνει λιγότερο επιθετικούς.

Από την άλλη πλευρά, η ειρηνική επίλυση των διαφορών δεν είναι κάτι που απασχολεί όλες τις κοινωνίες, ώστε οι άνθρωποι να το «μάθουν» και να το εφαρμόζουν στην καθημερινή τους ζωή.

Επί παραδείγματι, στις Άνδεις της Βολιβίας, υπάρχει έως και σήμερα μία φυλή, που λύνει τυχόν διαφορές στην ετήσια «γιορτή της βίας», γνωστής και ως Tinku.

Η νευροχειρουργός, Maria Couppis, αμφιβάλλει ως προς το ότι οι εγκέφαλοι των μελών της εν λόγω φυλής, είναι διαφορετικοί από τους «φυσιολογικούς», μόνο και μόνο επειδή έχουν επιλέξει αυτή τη συμπεριφορά.

Έρευνες δείχνουν πως όχι μόνο γεννιόμαστε επιρρεπείς στη βία, αλλά και ότι είμαστε «προγραμματισμένοι» να μας αρέσει, καθώς η εκδήλωσή της απελευθερώνει μία ουσία στον εγκέφαλο, την ντοπαμίνη, η οποία «δίνει σήμα» στον οργανισμό ότι «περνάμε καλά».